ITINERARIOS PERSONALIZADOS DE INSERCIÓN PARA O EMPREGO

O pasado sábado 14 de novembro, tivemos a oportunidade de asistir ao seminario web do módulo 3 impartido por Mayte Deus, sobre Itinerarios Personalizados de Inserción Laboral, no marco do Posgrao de Especialización en Orientación Laboral, Ed. 2020, da Universidade da Coruña.

Dende o Grupo12 decidímonos a afondar nesta temática pola súa utilidade no desempeño diario que levamos a cabo como orientadores laborais, e ao longo deste artigo realizaremos unha exploración dos conceptos traballados durante a sesión.
 
A ampliación do uso do concepto de itinerario e a súa adopción como metodoloxía de actuación por parte dos Servizos Públicos de Emprego e, en ocasións, tamén polos Servizos Sociais, abre novas oportunidades e novos retos ao desenvolvemento dos itinerarios de inserción sociolaboral. A calidade do avance no proceso de inserción sociolaboral e o paso a unha situación de integración dependerán, pois, en gran parte, da calidade dos recursos dispoñibles para a construción dos itinerarios e da capacidade de traballar en rede.
Un itinerario de inserción é un conxunto de accións que se organizan nun proceso personalizado e lóxico que ten como obxectivos a inserción sociolaboral e o desenvolvemento profesional dos usuarios e usuarias que participan no mesmo, especialmente a través da información e o asesoramento individual e grupal, e coa participación doutras áreas do campo da inserción sociolaboral.

Está composto por tres fases diferenciadas que conforman un proceso:

• Un diagnóstico personalizado.

• Unha intervención orientadora (actividades individuais e actividades grupais).

• Unha supervisión ou avaliación continua.  

Todas as persoas que accedan ao servizo de orientación do SPEG deberían realizar un IPE, excepto que teñan outras necesidades que impidan iniciar unha procura activa de emprego, de carácter social e/ou de saúde, por exemplo. Unha entrevista de orientación laboral, pode supoñer a porta de entrada para a realización dun itinerario, co obxectivo principal de potenciar a empregabilidade e autonomía das persoas que se atopan á procura de emprego. Achegamos un titorial para buscar e solicitar cursos de formación para o emprego, así como o servizo de orientación laboral a través da oficina virtual do servizo público de emprego de Galicia:

 

 

O Itinerario ten un carácter pedagóxico en si mesmo. Este carácter atende a que como proceso, e durante o mesmo, a persoa incorpora coñecementos, procedementos, valores e habilidades útiles para desenvolverse na vida e relacionarse coa contorna e consigo mesmo:

• A persoa adquire coñecementos e habilidades que lle axudan a situarse no medio da complexidade sen ansiedade.

• A persoa descobre posibilidades e capacidades que ten. A persoa participa en igualdade de condicións co resto dos seus concidadáns.

• A persoa percíbese fortalecida para afrontar con solvencia a súa propia vulnerabilidade.

A característica fundamental dun itinerario de inserción é a súa flexibilidade para cubrir a maior parte das necesidades que se poidan presentar e capacidade de adaptación a unha contorna en constante cambio.

ITINERARIOS DE INSERCIÓN PARA O EMPREGO

Imaxe 1
Elaboración propia a partir da imaxe de Rocío Muñoz

ESQUEMA BASE PARA A ELABORACIÓN DUN ITINERARIO DE INSERCIÓN PARA O EMPREGO

• Acollida: momento no que se inicia a chegada da persoa á entidade e, se é o caso, finaliza cun diagnóstico de ocupabilidade que se concreta nunha proposta de plan de traballo acordada entre o técnico/a e o usuario/a.

• Orientación: a orientación profesional é un proceso de acompañamento que un profesional (orientador/a) realiza conxuntamente co usuario/a coa finalidade de que este poida identificar e potenciar as súas competencias persoais e profesionais e chegue a construír o seu proxecto persoal e profesional para mellorar a súa ocupabilidade, nun proceso de revisión continua.

• Formación: acción ou conxunto de accións que permiten adquirir ou desenvolver calquera tipo de competencia (tanto vinculada a coñecementos como a habilidades e a actitudes), xa sexa presencial ou a distancia.

• Formación en contexto laboral: acción que permite adquirir, aplicar e desenvolver as competencias profesionais (coñecementos, habilidades e actitudes) adquiridas tanto en contextos formais como non formais, nunha contorna produtiva.

• Intermediación: iníciase no momento en que a persoa adquiriu as competencias persoais e profesionais, coñece e sabe utilizar as técnicas e canles de procura de emprego, coñece as características e a situación do mercado de traballo no que pretende introducirse e entra en contacto coas ofertas de traballo mediante os dispositivos de procura de emprego existentes á súa disposición.

• Ocupación/emprego: proceso de acompañamento á inserción. A fase de ocupación/ emprego iníciase no momento en que o usuario/a se incorpora plenamente á realización das súas funcións laborais nun posto de traballo no mercado ordinario, xa sexa por conta propia ou allea, e ata que se considera que se adaptou de forma correcta á contorna laboral responde satisfactoriamente á definición do posto de traballo e o consolida. Por tanto, a fase de acompañamento acaba cando se avalía a competencia con relación ao posto de traballo.

• Peche: fase final do proceso de acompañamento á inserción laboral que supón a finalización da relación entre a entidade e o usuario/a por vontade dunha das partes, requirimento dunha terceira ou ben de común acordo. A acción darase por terminada cando ambas as partes consideren que o usuario ou usuaria está preparado/ a para facerse cargo do seu propio itinerario de inserción.

FASES DUN ITINERARIO DE INSERCIÓN PARA O EMPREGO

 

Imaxe 2
Elaboración propia a partir da imaxe de Jesús García Reyes

A modo de reflexión, indicar que este terceiro módulo inclúe seis temas que nos achegan ó marco instrumental da orientación laboral. Isto é, aquelas ferramentas que nos permitirán actuar na realidade do proceso de orientación. Como orientadores debemos ter uns recursos metodolóxicos e instrumentos que empregaremos na nosa práctica diaria e que nos axudarán a acadar o nosos obxectivos finais. 
 
Dende os diferentes ámbitos laborais que abarcamos os 5 integrantes deste Grupo12, resultou moi interesante descubrir o concepto de IPE, do cal escoitaramos moitas cousas, pero que ningún de nós dominabamos, e  durante os seminarios de Mayte fomos desgranando en grupo.
 
Un dos maiores activos a nivel persoal e profesional que nos imos a levar deste posgrao do CIXUG , sen lugar a dúbidas,  é o grupo de compañeir@s, que de seguro pasaremos a formar parte das diferentes redes de traballo, e que constitúen a ferramenta máis poderosa para a Orientación Networking POLAB20_grupo12.

WAKELET

ALGO MÁIS DE INFORMACIÓN

• Servizo de orientación laboral do SPEG

• Itinerario personalizado para el empleo, Minsterio de Trabajo y Economía Social 

• Programas de inserción sociolaboral del Instituto de la Mujer 

REFLEXIÓN: A MIÑA CONTORNA PERSOAL DE APRENDIZAXE

Durante a última sesión presencial virtual do posgrao en Orientación laboral do CIXUG, estivemos a falar con Carlos Parada das competencias dixitais para a orientación laboral aberta, e, mais en concreto, da nosa contorna persoal de aprendizaxe ou PLE (Personal Learnig Environment).

Poderíamos definila como o conxunto de elementos (ferramentas de coñecemento, fontes de información, conexións e actividades) que empregamos para a xestión do noso aprendizaxe persoal, polo que podemos afirmar que non se trata de algo invariable e/ou estático, senón que co paso do tempo, vai evolucionado e variando. Cando comezamos a empregar ferramentas novas no desenvolvemento da nosa actividade diaria, establecemos relacións que nos conectan con outros profesionais, xa que empezamos a telos como referencia estando ao tanto das súas mensaxes, construindo, case sen decatarnos, o noso PLE.

As tres partes principais do noso PLE serían as seguintes:

• Ferramentas e estratexias de lectura das nosas fontes de coñecemento, ou dito doutro xeito, as fontes de información que a nós nos interesan e os mecanismos que empregamos para buscar e organizar esta información.
• Ferramentas de reflexión: tras un proceso de síntese e organización, reconstruimos o coñecemento obtido e, poseriormente, publicamos estos novos contidos a través dos nosos perfís sociais, blogue....
• Ferramentas e estratexias de relación, ou espazos que nos permiten desenvolver e compartir a nosa actividade.
  

Para pechar esta parte de exposición máis teórica, e aplicando outro dos conceptos tratados durante a sesión (curación de contidos), déixovos este vídeo de Linda Castañeda, referente nesta temática que nos ocupa e que resume á perfección o tratado ata o de agora:

Como xa indicamos, os coñecementos chégannos de moi diferentes formas. De feito, o uso de ferramentas para a xestión da información, é o que nos permite distinguir cal desa información é de relevancia para nós. E dentro dese inxente catálogo de ferramentas que existen para axudarnos con esta tarefa, decidímonos a probar feedly, lector de RSS que serve para organizar e acceder rápidamente a todas as noticias e actualizacións de blogues do noso interese. 

Resulta evidente que para comprobar a eficacia/eficiencia que unha ferramenta pode ter para nós, non hai outro camiño máis que probala e traballar con ela para, deste xeito, emitir unha valoración con criterio. Déixovos cun pantallazo do meu feedly recén creado:

Podemos concluír que a ferramenta resulta de utilidade principalmente por dúas cuestións: permite agrupar nun mismo espazo todas as fontes de información que consultamos a diario, toda vez que conseguimos planificar e xestionar de maneira eficaz o tempo que invertimos nesta tarefa. Pola contra, o principal inconvinte que podemos atopar, é que non todas as webs dispoñen de RSS, polo que hai que executar este traballo de selección de xeito "manual".

Do que non cabe dúbida, é que para emitir un xuizo con suficiente criterio, debemos seguir empregando a ferramenta durante un espazo de tempo máis prolongado, de xeito que poidamos constatar se responde ás nosas expectativas. Ben é sabido por todos que...Practica e saberás!

Para saber mais, un tutorial de feedly para novatos:

PLE: PERSONAL LEARNING ENVIRONMENT

 TOMAR CONCIENCIA DO MEU PLE PARA MELLORALO

Non era consciente ata o de agora que o cículo de ferramentas, recursos, actividades e información que xestiono para a miña aprendizaxe tiña un nome: contorna persoal de aprendizaxe, e sobre todo, ten que ver coa metaaprendizaxe (comoa aprendo) e o autocoñecemento. 

Na seguinte foto está exemplificado o meu propio PLE, onde clasifiquei as ferramenas e recursos según a súa intencionalidade: 

1º. Ás que me proporcionan aceso á información: Google, Literatura específica, Rede de Bibliotecas, Clube de lectura, Organismos públicos e privados, Centros de formación, Equipo de traballo 

2º. Ás que me serven para á reflexión e a integración de toda esa información: Paquete Office, Blogger, Canva, Padlet, Genially

3º. Ás que utilizo para compartir ás miñas opinións, reflexións e ideas: GDrive, GMail, Redes sociais, Blogger

Debuxo do meu PLE

O PLE cubre a miña necesidade de estar actualizada, de aprendizaxe continuo e non formal, tal vez con maior peso no meu entorno profesional, pero tamén inflúe na miña vida persoal (a educación do meu fillo tamén está moi relacionada coas novas tecnoloxías). Nesta infografía feita con Canva intento visualizar como o PLE fai que me reconfigure.

Actualizarse e reconfigurarse co PLE

Tomar conciencia do meu PLE favorece e mellora as miñas softs skills ou, penso que mal chamadas, habilidades blandas, como son: a adaptabilidade ás novas esixencias do meu posto de traballo, o pensamento crítico, xa que estou mellor informada, e a proactividade no meu entorno laboral.

Igualmente me fai consciente de como poder melloralo, aplicándolle unha pequena análise DAFO, onde as miñas fortalezas están no aceso á información, ás debilidades son as estratexias para compartir contidosna comunidade de internet, a ameaza pode ser perderme na rede (infoxicación) pero teño a oportunidade de aproveitar a formación que me ofrece o POLAB20 que curso actualmente.

Un exemplo deste aproveitamento é que na última clase do POLAB20, en concreto na do Profesor @carpaga, coñecimos unha estratexia, nova para min, chamada curación de contidos que me vai a servir para:

• atopar mais información relacionada cos meus intereses
• poder organizar mellor esta información por categorías
• estar mais ao día das novas en menos tempo
• compartir esta información a os meus grupos e alumnos/as

De todo esto poño un exemplo coa captura de pantalla do meu FEELY, como ferramenta de curación, na foto que aparece de seguida. Na esquerda aparecen algúns dos meus temas índice ou categorías como: Fontes oficiais, Formación, Organismos oficiais..., que é como o teño organizado, en cada un delas están gardados os enlaces as páxinas do meu interés nese tema, para votarlle unha ollada no momento escollido e seleccionar ou cribar a información importante, moitas veces facendo lectura en diagonal. 

Como esta hai outras ferramentas como é o POCKET, que tamén serven para facer curación de contidos.

Captura de pantalla da miña conta de Feedly

COVID-19 Y EMPLEO FEMENINO

 La crisis sanitaria derivada de la pandemia del COVID-19 está teniendo en España un gran impacto económico que afecta de manera desigual a hombres y mujeres.

En el caso de las mujeres, este impacto está siendo más acusado principalmente por la mayor presencia de éstas en los sectores productivos que se están viendo más afectados.

Un informe realizado por ClosinGap, clúster formado por grandes compañías de distintos sectores que se dedica principalmente al análisis del coste de la desigualdad de género, resalta que las mujeres tienen más probabilidades en estos momentos de perder su empleo dado que el empleo se está viendo más afectado en sectores como la hostelería, el servicio doméstico o el comercio, donde la presencia femenina es mayoritaria.

A este dato se suma el hecho de que aquellas mujeres que trabajan en sectores en los que es posible el teletrabajo también se ven perjudicadas en mayor medida que los hombres por la dificultad de conciliar la vida laboral y familiar puesto que las responsabilidades familiares siguen siendo asumidas de manera desigual, recayendo en mayor grado en las mujeres.

Un tercer factor que influye en la situación de vulnerabilidad en la que se encuentran muchas mujeres se deriva del hecho de que muchas de éstas desempeñan su trabajoen la denominada "economía sumergida", hecho que facilita su despido y provoca que no tengan acceso a muchas coberturas sociales puesto que para la Administración formen parte de la población inactiva.

El estudio de ClosinGap aludido anteriormente también destaca que la pérdida de talento femenino está restando un potencial a la economía española que podría incidir negativamente en su PIB.

PARA SABER MÁS:

La mujer, palanca de recuperación económica ante la reconstrucción económica y social post-coronavirus

Division funcional trabajo

La crisis del COVID-19 y sus impactos en la igualdad de género

¿Es lo mismo un Certificado de profesionalidad que un Título de Formación Profesional ?

Compañeras/os del Grupo 12 del #POLAB20, ahi va mi reflexión sobre los certificados de profesionalidad y los títulos de formación profesional, y unas recomendaciones de cara a orientación relativa a la formación. 

Asi mismo os invito a comprobar si cumpliríais los requisitos para poder impartir "los famosos certificados de profesionalidad".

 

Comenzamos?

La mayoría de la formación para desempleados va dirigida a la obtención de un certificado de profesionalidad. Y no todo el mundo tiene acceso a esta formación porque no cumple los requisitos, sobre todo los académicos, como es poseer la ESO (nivel 2). Esto provoca que se haya creado una leyenda urbana que "si yo obtengo un certificado de profesionalidad (da igual el nivel) ya tengo el ciclo".

Los certificados de profesionalidad, regulados por el Real Decreto 34/2008, de 18 de enero,  son el instrumento de acreditación oficial de las cualificaciones profesionales del Catálogo Nacional de Cualificaciones Profesionales en el ámbito de la administración laboral.

Estos certificados, acreditan el conjunto de competencias profesionales que capacitan para el desarrollo de una actividad laboral identificable en el sistema productivo sin que ello constituya regulación del ejercicio profesional. 

La Formación Profesional se regula por el Real Decreto 1147/2011, de 29 de julio. Esta formación profesional del sistema educativo es el conjunto de acciones formativas que tienen por objeto la cualificación de las personas para el desempeño de las diversas profesiones, para su empleabilidad y para la participación activa en la vida social, cultural y económica. (Art.1.2 Real Decreto 1147/2011, de 29 de julio).

Los Ciclos Formativos contienen en su currículo diversos módulos Profesionales (asignaturas) de carácter teórico-práctico (en porcentajes diversos: desde algunos puramente teóricos a otros totalmente prácticos) y se completan con el Módulo Profesional de Formación en Centros de Trabajo (FCT), prácticas que se desarrollan en una empresa entre 300 y 400 horas y que, al igual que los demás Módulos del Ciclo Formativo es imprescindible superar para conseguir el título. Aqui os dejo el enlace as los folletos informativos de los ciclos.

Diferencias entre FPO y Ciclos

Para impartir la formación de los módulos formativos de los certificados de profesionalidad, los formadores deberán reunir los requisitos específicos de cada certificado, llamados PRESCRIPCIONES DE LOS FORMADORES, que vienen publicados en los BOE dónde se publican cada uno de ellos (Normalmente, requisitos de titulación, experiencia profesional en el ámbito de la unidad de competencia (año o años) y competencia docente.

Elaboración Propia

A modo de ejemplo, el Certificado de Profesionalidad SS0208 Atención sociosanitaria a personas dependientes en instituciones sociales, que suelo impartir. Os invito a que echeis un ojo y podais comprobar si cumplis con estas prescripciones docentes y reviseis la estructura, unidades de competencia, módulos formativos,etc.

Para impartir formación en centros dependientes de la Consellería de Cultura, Educación e Universidade teríamos que superar o proceso selectivo correspondente e no caso de ser nun centro privado contar cunha acreditación para impartir docencia en centros privados de Galicia.

Saber más:

• Folleto informativo: conoce el INCUAL, las cualificaciones y el Sistema Integrado de Formación Profesional.
• Todo FP
  
• Portal de empleo da Consellería de Emprego e Igualdade
  

REFLEXIÓNS SOBRE A INICIATIVA EMPRENDEDORA por @nogueira_cla

 Bo día, tomo prestada a palabra dentro de este blogue realizado pol@s compañeir@s do grupo 12 do #POLAB20.

Quérome centrar en achegarvos un pouco ao mundo do autoemprego e ao asesoramento no mesmo como parte integrante e tamén fundamental da orientación laboral. 

Dende o meu punto de vista, coido que é imprescindíbel facerlle ver a persoa que desexa emprender que o máis importante para levalo a cabo é ter unha idea clara, delimitada, coñecida e pola que esté disposta a asumir riscos. Ademáis, é fundamental que a súa única inquedanza para con o proxecto sexa o mesmo e non outras motivacións (como subvencións, falta doutras saídas laborais...).

A creatividade e a innovación é clave no éxito empresarial, tamén, a exploración dun mercado no que non se teña competencia. Como exemplo, póñovos o caso do Circo do Sol cuxo proxecto tivo e ten un gran éxito xa que creou un mercado ad hoc para o que non contaba con competidores, facéndose o referente. Estes atoparon a súa fórmula máxica ao conseguir que aqueles aos que non lles gustaba o circo acudisen a velo, é dicir, reinventáronse a fixeron algo diferente (eliminaron os animais e o humor grotesco e empregaron sofisticación e a riqueza intelectual do teatro). A estratexia que utilizaron coñécese como "océano azul". Achégovos un vídeo que conta a súa historia e transformación e que reflicte o que vos quero transmitir con estas verbas. 

 

Se queredes saber máis en canto a outras iniciativas que empregaron esta estratexia e que tiveron gran acollemento podedes consultar as webs, a modo de exemplo, de:

• Ximnasios adicados só para mulleres: Curves.
• Aspiradores de fogar creados a partir dun modelo empregado para a industria: Dyson. 
• Creación do Ipad ou do Ipod, como novedades non existentes no mercado: Apple. 

Espero que vos parecera entretida a miña visión do mundo do emprendemento. Grazas por deixarme tomar parte do voso blogue, ata outra!

REFLEXIÓNS DUNHA ORIENTADORA LABORAL NA SÚA MAIORÍA DE IDADE por @mlopcor

Un faro sempre é un bo lugar ao que chegar

Despois de case vinte anos traballando en diferentes entidades non lucrativas en servizos de orientación laboral (ben sexa con mulleres, persoas con adiccións, persoas reclusas ou ex reclusas, persoas migrantes, perceptores/as de prestacións non contributivas, persoas con discapacidade, etc.) podo concluír e conclúo as seguintes valoracións con respecto a diferentes aspectos do noso desempeño profesional:

- O valor social xenerado pola orientación laboral é indiscutible. A necesidade existente de recursos de orientación laboral profesionais e rigorosos que presten os seus servizos de maneira personalizada e desde unha perspectiva de impacto positivo e transformador nas persoas orientadas é cada vez máis evidente, neste contexto cambiante e fráxil no que desenvolvemos a nosa actividade desde hai uns anos.

- A reciclaxe profesional e inquietude polo coñecemento dos/as profesionais de orientación debe de ser unha máxima no noso día a día. Adaptar as intervencións ás necesidades, expectativas e circunstancias particulares da persoas demandantes constitúe a liña de saída desde a que programar o resto das accións.

- É relativamente fácil deixarse levar pola rutina na nosa profesión, estandarizar as intervencións de orientación e delegar na persoa en busca de emprego a responsabilidade do éxito de todo o proceso; ou ben adoptar unha postura de superioridade con respecto ao que “se ten que facer”, ao que “se ten que sentir”, “ao camiño que hai que seguir”, “ao esforzo necesario para conseguir resultados” ou, no peor dos casos, “as renuncias e apostas que se teñen que executar” para que se alcancen os obxectivos que nós cremos que son os válidos.

A travesía da busca de emprego

 

- As políticas activas de emprego programadas pola Administración ou as entidades sociais colaboradoras (enténdanse todas aquelas de información + formación + busca activa) adoecen do descoñecemento da realidade cotiá dos servizos de orientación laboral e sempre van un paso por detrás das transformacións socioeconómicas. Nun bucle constante de causa-efecto kantiano, estas iniciativas “obrigan” a encorsetar ás persoas desempregadas naquelas accións e/ou programas que desde un ente omnisapiense (aí vos deixo este neoloxismo) se financian. Só hai que pensar nas dificultades coas que nos atopamos á hora de cubrir as prazas en determinadas especialidades dos AFD, da formación para persoas traballadoras ocupadas, nos programas integrados de emprego, nos programas de garantía xuvenil, etc.

- As persoas desempregadas adoitan buscar o “logro inmediato” e delegar nos servizos de orientación a consecución dos seus obxectivos profesionais. Á marxe das valoracións que se poden facer do esforzo e tempo investido nas actividades de busca activa, temos que ter en conta que cando se recorre a apoio e acompañamento profesional é porque se descoñecen as canles ou procedementos existentes na contorna ou simplemente porque se necesita un apoio moral extra no momento que se está a vivir. Se cando unha persoa acude aos servizos médicos non sae da consulta cunha receita que lle pauta “vaia probando estes tratamentos a ver cal lle vai ben para a súa enfermidade” ou cando imos a un avogado/a tampouco nos resolven os nosos problemas legais indicándonos “léase estas leis a ver se nalgunha encaixa o seu caso e algún xulgado acepta a súa demanda”, as persoas desempregadas tampouco teñen que facer un exercicio maiúsculo, e que en moitas ocasións non está ao seu alcance por diversas circunstancias externas que escapan ao seu control, para conseguir un emprego digno.      

Gustaríame saber que pensades vós. Sen dúbida o máis enriquecedor deste #POLAB20 é o feedback que nos podemos dar uns a outros/as. Aprender xuntos/as é mellor que facelo por separado.

Saber máis:

O papel da Orientación Laboral.

Reinvención Profesional.

Pelfil de competencias del Orientador/a Laboral.